امر پیداست ساکنین قلعه مردمی کشاورز نبوده اند بلکه دامدار ویا سرباز بوده اند. این دلایل تا اندازه ای موضوع را روشن میکند:1-قلعه جندق که بنای آنرا به ساسانیان نسبت میدهند, قبل از احداث قنات جندق برجای بوده است. اگر غیر از این بود مساکن از ابتدا در مظهر قنات گسترش می یافت.2-آب آشامیدنی ساکنین قلعه از قنات بسیار کم آبی که محل فعلی آن در باغهای جندق است تأمین میشده است, بنابر این محل فعلی باغهای جندق بایر بوده و پس از احداث قنات جدید تبدیل به اراضی مزروعی شده است. باید یاد آور شویم که آب قنات کهنه برای کشاورزان کافی نبوده است. ساکنین قلعه برای رفع نیازهای خود محتاج کاروانیان بوده اند.رواج شترداری و دامپروری,صنایع دستی را گسترش داد,کسانیکه در قلعه سکونت داشتند در ازاء فروش محصولات دامی  ومنسوجات پشمی , آنچه را لازم داشتند از کاروانها می گرفتند. بتدریج ازدیاد جمعیت و احتیاج به مواد غذایی بیشتر,سبب احداث قنات جدید گردید/کشاورزی رونق گرفت, مساکن به نزدیک آب و مظهر قنات کشیده شد و جندق از حالت قلعه ای بصورت روستا و بعدها  به شهر نمایان گردید. چندین سال قبل سنگ قبری در جندق پیدا شد که روی آن چنین نوشته شده بود : "ابوبکر محمدبن یوسف شهر , جمادی الاولی سنه ست عشر". متأسفانه اشخاصی (ناآگاه) بی توجه, این سنگ نوشته را  درسنگ بست قنات کارگذاشتند. بدون شک جندق روستایی کهن است ونسبت به مزارع اطرافش معروفتر بوده است. در دوره های پیش جندق جزو قومس بشمار میرفته وتا اواخر عهد قاجار از لحاظ تقسیمات کشوری ولایتی مستقل بوده است. جندق و بیابانک شامل منطقه وسیعی است که خوروبیابانک,فرخی, گرمه, اردیب, ایراج, بیاضه, مهرجان وتعداد زیادی مزارع دیگر را در بر میگیرد. اما جندق با لاخص به روستای کرانه جنوبی کویر نمک اطلاق میشود. جغرافی نویسان در آثار خود کمتر از جندق نامی برده اند اما جغرافیای تاریخی این روستا را باید با جغرافیای تاریخی دشت بیابانک آمیخته دانست.

با تشکر از مهندس سید جواد طباطبایی